قطعاً آن­‌چه در میزان، سبک و نوع مطالعه­‌ی دانش‌­آموز در فصل تابستان و در این مقطع زمانی بیش از همه تأثیرگذار است داشتن انگیزه است. بنابراین باید تمام تلاش والدین و دست‌­اندرکاران آموزش در درجه­‌ی اول بر به وجود آوردن و افزایش انگیزه متمرکز شود.

در کنار انگیزه­‌های اجتماعی, خانوادگی و اقتصادی «احساس نیاز, شور و هیجان یادگیریِ بیشتر, کنجکاوی برای آگاهی از مباحث کتاب­‌های درسی سال آینده و…» همه و همه نیز باعث ایجاد میل و رغبت به مطالعه­‌ی بیشتر می­‌شود که در پایه‌­های درسی مختلف تفاوت­‌های خاص داشته و نباید به همه­‌ی پایه­‌ها نگاه یکسان داشته باشیم. با این مقدمه در این مقاله­‌ی کوتاه سعی شده است که نقش نگاه به گذشته و نگاه به آینده در ایجاد انگیزه­‌ی مطالعه در پایه­‌های مختلف آموزشی و در فصل تابستان به تفکیک، تجزیه و تحلیل شود:

1. در پایه­‌های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی شور و هیجان یادگیری بیشتر بوده و کنجکاویِ آگاهی از مباحث درسی سال آینده، همچنین فرار از مطالعه­‌ی مباحث تکراری ایجاب می­‌کند پاسخ­‌گویی به سؤالات نگاه به گذشته اختیاری و نگاه به آینده اجباری شده و در هر مورد به دانش‌­آموز رتبه و تراز داده شود.

2. در پایه‌­ی ششم ابتدایی، اهمیت مباحث پایه­‌ی پنجم  و همچنین تکیه بر هوش و استعداد تحلیلی برای آزمون‌­های تیزهوشان ایجاب می­‌کند که آزمون­‌ها­ی تابستان به دو بخش «نگاه به گذشته» و «هوش و استعداد تحلیلی به جای نگاه به آینده» تقسیم شده و در هر مورد رتبه و تراز داده شود.

3.در پایه­‌های هفتم و هشتم عدم نیاز به مباحث سال­‌های قبل ایجاب می­‌کند توجه بیشتر به نگاه به آینده باشد. بنابراین توصیه بر اجباری بودن نگاه به آینده در دروس مهم و منتخب و اختیاری بودن نگاه به گذشته است.

4. در سال نهم با توجه به اهمیت مباحث پایه هشتم در آزمون­‌های ورودی به همین شیوه­‌ی فعلی تأکید بر نگاه به گذشته به صورت اجباری و نگاه به آینده به صورت اختیاری است.

5. در پایه‌­ی دهم عدم نیاز به مطالب سال قبل و همچنین تکرار بیش از حد آن مباحث در سال نهم برای آزمون­‌های مدارس برتر باز ایجاب می­‌کند که تمرکز بر روی نگاه به آینده به صورت اجباری در برخی دروس و نگاه به گذشته به صورت اختیاری باشد.

6. در پایه­‌ی یازدهم و دوازدهم نیز شیوه­‌ی فعلی یعنی مرور پایه­‌های دهم و یازدهم به صورت اجباری و نگاه به آینده به صورت اختیاری بهترین شکل ممکن است. در پایان ذکر این نکته ضروری است که می‌­توان در پایه­‌هایی که نگاه به آینده در اولویت و به شکل اجباری است، میزان پیش­روی را بیشتر نموده و سطح سؤالات را نیز کمی بالاتر برد، دانش‌‏آموزان می‏‌توانند با استفاده از کلاس­‌های آموزشی آموزشگاه‌­ها و استفاده از کتاب­‌ها و دی‏‌وی‌‏دی­‌های آموزشی کانون قسمت نگاه به آینده را به خوبی مطالعه کنند.

حسین پرهیزگار            

محمد معافی: نوشته‌­ی شما را چند بار خواندم. پیشنهاد شما 4 تغییر نگرش اساسی در برنامه­‌ی تابستان است. نظرتان این است که: 1- ساختار نگاه به گذشته و نگاه به آینده از حالت متحدالشکل خارج شود و بین گروه‌­های آموزشی مختلف تنوع ایجاد شود. 2- نیاز دانش‌­آموزان هر پایه مشخص کند که اولویت با کدام؛ نگاه به آینده یا نگاه به گذشته است؟ 3- در برخی پایه­‌ها بسته به ضرورت، نگاه به آینده اجباری شود و 4- در پایه‌­ی ششم، استعداد تحلیلی جایگزین نگاه به آینده شود. یادم هست که در اواخر دهه­‌ی هشتاد هم بر اساس پیشنهادی که شما مطرح کردید برنامه­‌ی تابستان را به طور جدی دگرگون کردیم و تا چندین سال نگاه به گذشته و آینده به صورت زوج کتاب مطرح می­‌شدند. به نظر می­‌رسد درباره­‌ی: 1- حجم برنامه‏ تابستان گروه دوازدهم 2- نحوه‏‌ی مواجهه با مباحث نگاه به گذشته و احیاناً انتخاب از میان آن­‌ها و 3- روش برنامه‏‌ریزی تابستان فارغ­‌التحصیلان هم جایی برای بازاندیشی وجود دارد.

کاظم قلم‌چی:برنامه‌ی پیشنهادی برای روز قبل از کنکور
کامنت های( تابستان، فرصت طلایی برای شروع)-آیدا علی بخشی
6 دلیل مهم اهمیت مطالعه در تابستان
کاظم قلم‌چی:درتابستان کدام مهم‌تر است؟ نگاه به آینده یا گذشته؟
کامنت های( رقابت در درس خواندن)- آیدا علی بخشی
فرصتی کوتاه برای تصمیمی بزرگ ( انتخاب رشته و دانشگاه )
کاظم قلم‌چی:بهترین هدف گذاری تابستان برای شما که درس می‌خوانید
چرا تمرین و حل مسئله باعث پیشرفت می‌شود؟
کامنت های( عوامل عدم موفقیت در کنکور)- به انتخاب آیدا علی بخشی
کنکور 1402 و تغییرات مهم در آن ( چگونه برای موفقیت مهیا شوم؟)
کامنت های(علت فراموشی زودهنگام مطالب)، به انتخاب آیدا علی بخشی
تست‌ها و تمرینات را نسوزانید ! ???
نظرخواهی : آیا در آزمون 11 شهریور شرکت خواهید کرد ؟